Jubileusz 50-lecia BTK

KORZENIE – TRADYCJA - TRWANIE

Borowiackie Towarzystwo Kultury w Tucholi w Roku Jubileuszu 50-lecia

BTK powstało w 1963 r. W swoich szeregach skupiało i skupia ludzi o różnych indywidualnych poglądach, o różnorodnych wizjach, lecz dążących do tych samych celów: kultywowania i popularyzowania dziedzictwa narodowego oraz historii, tradycji, obyczajów i folkloru, pogłębiania wiedzy o regionie, edukacji regionalnej, wzbogacania kulturowego oblicza miasta, regionu i jego promocję.

Historia działalności Towarzystwa obfituje w wiele wydarzeń, które zaważyły na wizerunku krajobrazu kulturowego nie tylko miasta, ale i całego regionu. Od założenia Towarzystwa minęło 50 lat - 50 lat różnych inicjatyw, przedsięwzięć i prac, którym zawsze przyświecał jeden cel: działania dla dobra Ziemi Tucholskiej. Towarzystwu zawdzięczamy wiele inicjatyw społecznych, których realizacja dała impuls dla rozwoju lokalnej kultury, a wiele z nich na stałe wpisało się w kalendarz kulturalny miasta. Członkowie współuczestniczyli w budowie i rekonstrukcji pomników i tablic pamiątkowych. To grupa tucholskich artystów pierwsza nawiązała stosunki partnerskie z bawarskim miastem Olching. Sztuce ludowej przywrócono należne miejsce, a haft kaszubski szkoły tucholskiej i borowiackiej stał się najbardziej rozpoznawalnym symbolem regionu. Konkursy literackie i fotograficzne, plenery artystyczne – malarsko - rzeźbiarskie, warsztaty różnych dziedzin sztuki motywowały do twórczości lokalną społeczność. Ewenementem na skalę krajową była działalność w tzw. Polsce Powiatowej kabaretu „Zajączek” - działającego przez 50 lat. Święta patronki miasta św. Małgorzaty doprowadziły do uznania przez Stolicę Apostolską patronatu świętej nad miastem. Wystawy sztuki ludowej, zajęcia edukacji regionalnej, wycieczki krajoznawcze, współpraca ze szkołami, bibliotekami, muzeami, innymi stowarzyszeniami, udział w konkursach na sztukę ludową i zdobywanie tam czołowych lokat – to ciągła, nieustająca praca naszych członków.

Na uwagę zasługuje działalność wydawnicza organizacji. To dzięki BTK powstało w Tucholi pierwsze po II wojnie lokalne czasopismo. Wśród licznych publikacji ukazały się opracowania monograficzne, etnograficzne, albumy, tomiki poezji, katalogi i różne drobne formy edytorskie jako dokumenty życia społecznego.

Wymienione osiągnięcia to niewielki fragment dokonań grupy miłośników regionu. Trudno w kilku zdaniach zawrzeć całe bogactwo dokonań. Dlatego z okazji jubileuszu przygotowano okolicznościowe wydawnictwo zatytułowane „Dla ludzi, dla miasta i regionu.”

Podziękowania należą się tym wszystkim, którzy tworzyli towarzystwo, działali w nim i nadali mu taki wymiar, jaki niezmiennie trwa przez 50 lat i nie doczekali jubileuszu. Podziękowania również dla tych, którzy trwają i dalej, ze społecznikowską pasją podtrzymują ideę, która stała się fundamentem pracy u podstaw i autentyczną służbą obywatelską.

W roku jubileuszu, oprócz działań statutowych( edukacji i promocji kultury regionalnej) zaplanowano szereg imprez dla podkreślenia jego wyjątkowości.

W styczniu 2013 r., w dniu rocznicy powrotu Tucholi do Macierzy, odbyła się lekcja historii regionalnej przygotowana wspólnie z Miejską Biblioteką Publiczną i Zespołem Szkół Ogólnokształcących im. Bartłomieja Nowodworskiego w Tucholi. Poświęcona była pamięci dra Józefa Gierszewskiego, filomaty pomorskiego, działacza społecznego, burmistrza i wiceburmistrza Tucholi w latach II Rzeczypospolitej. W święto 3 Maja na froncie budynku Miejskiego Centrum Lekarskiego, kamienicy wybudowanej przez doktora została wmurowana tablica pamiątkowa. Uroczystość stała się okazją do manifestacji patriotycznej i spotkania rodziny doktora z kraju i z zagranicy.

W maju w Muzeum Borów Tucholskich odbył się wernisaż twórczości malarskiej Adama Gnacińskiego z Kęsowa z okazji Jubileuszu 50 lat Pracy Artystycznej autora. Prezentowane na wystawie obrazy poświęcone były głównie tematyce myśliwskiej.

Grupa tucholskich artystów (nie tylko członkowie Towarzystwa) gościła z wizytą w Olching – w mieście partnerskim. Wizyta była okazją do zaprezentowania wspólnej wystawy prac artystów obu miast.

BTK było organizatorem pleneru artystycznego Bielska Struga 2013. Od 5 - 10 sierpnia 2013 r. artyści - malarze, rzeźbiarze i fotograficy zrzeszeni w Borowiackim Towarzystwie Kultury, Związku Plastyków Artystów Rzeczypospolitej Polskiej i Polskim Związku Łowieckim podczas indywidualnej pracy warsztatowej w zakresie własnych projektów stworzyli kilkadziesiąt prac: oleje, grafiki, pastele, rzeźby w drewnie, fotografie i inne małe formy artystyczne. Uczestnicy pleneru zdobyli też nowe umiejętności, zgłębiali formy i treści artystyczne. Sprzyjały temu tematyczne dyskusje panelowe, wymiana doświadczeń warsztatowych. Pokłosie pleneru zaprezentowane zostało na wystawie w galerii Nadleśnictwa Woziwoda.

Kulminację obchodów jubileuszowych zaplanowano na listopad. 6 listopada odbyła się sesja popularno naukowa pt. Korzenie – Tradycja – Trwanie, w której udział wzięły 104 osoby zainteresowane tematyką..Głównym celem zorganizowania i przeprowadzenia sesji był dyskusja nie tylko o kulturze materialnej, duchowej regionu, o tradycji, o dokumentowaniu, o sztuce ludowej dawniej i dziś, działaniach w zakresie kultury profesjonalnej, ale również o kondycji kultury w regionie, o ofercie w dziedzinie edukacji i wychowania regionalnego, także w kontekście planów na przyszłość. Adresatami - uczestnikami konferencji popularno – naukowej były lokalne środowiska z regionu, którym na sercu leży kondycja kultury – samorządowcy, radni, pracownicy placówek upowszechniania kultury, członkowie stowarzyszeń sfery kultury, animatorzy kultury, nauczyciele realizujący autorskie programy edukacji regionalnej oraz wszyscy ci, którym na sercu leży dobra kondycja nie tylko regionalnej, ale kultury w szerokim tego słowa znaczeniu. Referaty wygłosili profesorowie: Maria Pająkowska – Kensik, Józef Borzyszkowski, Cezary Obracht – Prondzyński oraz dr Gerard Guźlak i dr Marek Sass. Referaty wywołały ożywioną dyskusję, a dzieci i młodzież tucholskich placówek oświatowych zaprezentowały efekty edukacji regionalnej. W kolejnym dniu (7 listopada ) otwarto Wystawę Sztuki Ludowej połączoną z Biesiadą Twórców, na której prezentowali swoje wytwory twórcy ludowi należący do BTK, ZK – P, również niezrzeszeni z terenu Borów Tucholskich. Tego samego dnia, w godzinach wieczornych odbył się koncert „Jedna Matka nas wszystkich kolebała...”. Uroczystości nadano patriotyczną wymowę, łącząc jubileusz z preludium obchodów Święta Niepodległości 11 Listopada. Wystąpił Zespół „Młodzi Borowiacy”, „Kaszubi z Zaborów z Wiela – Karsina oraz Chór „Camerata” działający przy TOK. Repertuar koncertu zilustrował wspólne pomorskie korzenie kulturowe Borów, Kaszub i Kociewia. Podczas koncertu działacze Towarzystwa nie zapomnieli o swoich przyjaciołach i darczyńcach, dziękując im za życzliwość i za wieloletnie wspieranie działalności statutowej.

„Wieczne malowanie racz Im dać Panie...” - tak zatytułowano wystawę – wspomnienie o malarzach, którzy odeszli i pozostawili po sobie trwały ślad. Wernisaż odbył się 22 listopada 2013 r. w Muzeum Borów Tucholskich. Przy licznie zgromadzonych gościach – członkach rodzin, przyjaciołach i znajomych artystów wspominano Lillę Wałęzę, Grażynę Litwinionek – Martul, Wincentego Karpowicza, Jana Góreckiego, Leszka Służewskiego i Romana Sekulskiego. Ekspozycja czynna do połowy stycznia 2014 r.

Wielkie podziękowania dla wszystkich, którzy przyczynili się do uświetnienia obchodów naszego 50-lecia. Bez ich pomocy nie byłoby możliwe zrealizowanie wszystkich zaplanowanych na tę okoliczność działań, które w zamyśle organizatorów miały wzbogacić krajobraz kulturowy i przyczynić się do promocji naszego regionu.

Maria Ollick

Prezes Borowiackiego Towarzystwa Kultury w Tucholi